ذكر بلوك بم؛ واقع است در جانب مشرق كرمان و چهل فرسخ الي بلده مسافت آن است، و آنچه در تواريخ مسطور و در كتب معتبره مذكور است و بينالانام مشهور [است]، بلوك مزبور در قدیمالایام شهري عظيم و مدينه [اي] چون نعيم بوده است.
متن زیر گزیده ای از تاریخچه شهر بم است که از نسخهی خطی مجموعه ناصری استخراج شده است:
«ذكر بلوك بم؛ واقع است در جانب مشرق كرمان و چهل فرسخ الي بلده مسافت آن است، و آنچه در تواريخ مسطور و در كتب معتبره مذكور است و بينالانام مشهور [است]، بلوك مزبور در قدیمالایام شهري عظيم و مدينه [اي] چون نعيم بوده است.
مؤسس آن «بهمن ابن اسفنديار» [است] كه هنگام معاودت به سيستان و نرماشير كه گذرش بر آن خطّه دلگشا افتاد، بناي شهري در آنجا نهاد. حصني معتبر و قلعهاي نامور در آنجا طرح انداخت. برج و بارهي آن را در نهايت استحكام ساخت (1). و بعضي آن را از بناهاي «سليمان ابن داوُد» ميدانند و آنجا را از ابنيهي آن بزرگوار ميخوانند و مدّتي در تحت تصرف ملوك فُرس بوده تا به وقت فتح اسلام كه سردار از جانب حضرت خيرالانام مأمور به تسخير بلاد كرمان گرديد. من جمله «منصور ابن جردين (2)» كه از مشاهير صحابه بود، به جانب نسا و نرماشير آمد و به جهت قلّت حشم در همان جا به سر ميبرد. تا آن كه «عبدالله عامر» با لشكري وافر بدو پيوست، به اتّفاق از نسا وارد بم گرديدند و عبدالله، مسجدي بر سر سه راه بساخت و پاره چوب از آن درخت كه حضرت حق ـ سبحانه ـ در كلام معجز نظام ياد ميفرمايد كه «اذيبا يعونك تحت الشجره (3)» با خود داشت در محراب آن قرار داد.
و همچنين مسجدي ديگر كه باني آن بنا، پيرهزالي بود كه چون به درجهي اسلام فايض شد، او را ارادتي در حق «منصور ابن جردين» به هم رسيد، مقداري زر داشت، به منصور داد و گفت: در فلان جا آتشكدهايست، بر انداز و مسجدي بساز. منصور...
بقیه مطالب درادامه مطلب...